E Vitamininin Faydaları ve Bulunduğu Besinler
E vitamini ne işe yarar, insan sağlığına olan faydaları nelerdir, ne tür görevler yerine getirir,E vitamini yönünden zengin yiyecekler ve besinler nelerdir, E vitamini ne işe yarar hakkında makale.
İçindekiler
E Vitamini
E vitamini sekiz farklı vitamin formunu içeren ve sadece bitkiler tarafından üretilen bir vitamindir. Vücuda alındıktan sonra bağırsak hücreleri tarafından emilerek vücuda dağıtılırlar. Günlük olarak 10 mg düzeyinde alınması gerekmektedir.
Normal şartlar altında yiyeceklerde yüksek miktarlarda bulunduğu için eksiklik veya yetersizliği pek görülmemektedir fakat bazı durumlarda bu durum gözlemlenebilmektedir:
- Prematüre doğan bebekler
- Hemodiyaliz tedavisi görenler
- Çölyak hastası olanlar
- Orak hücreli anemisi olanlar
Bu kişilerde besinler aracılığıyla alınan vitamin düzeyinde yetersizlik görülebilmektedir. Bu nedenle bu kişilerin dışarıdan takviye şeklinde içinde E vitamini olan takviyeler almalarında fayda bulunmaktadır. İnsanlarda bu vitaminin eksikliği görüldüğü durumlarda şu belirtiler ortaya çıkar:
- Kas güçsüzlüğü
- İstemsiz göz hareketleri
- Denge bozukluğu
- Sinir hücre hasarı
Bu tür durumlarla karşılaşmamak için bu vitamin yönünden zengin besinleri tüketmeye büyük özen gösterilmeli ve takviyeye ihtiyaç duyulan durumlarda bunları kullanmak kesinlikle ihmal edilmemelidir.
E vitamini İçeren Besinler
(100 gr için hesaplanmıştır.)
E Vitamininin Faydaları
Oldukça güçlü antioksidan etkileri olan E vitamini vücut açısından oldukça önemli faydalara sahiptir. Özellikle cilt ve doku iyileşmesi ve korunmasında büyük bir öneme sahiptir. Diğer belli başlı faydaları ise şu şekildedir:
- Hücre zarını koruyarak bozulmasını engellemek
- Bağışıklık sistemini güçlendirmek
- Serbest radikal oluşumunu engellemek
- Deri sağlığını korumak
- Serbest radikallerin vücuda vereceği zararları engellemek
- Bulaşıcı hastalıklara karşı koruyuculuk sağlamak
Bu görevleri yerine getiren E vitamini özellikle hücre zarını zararlardan korumasıyla vücut yaşlanmasının önüne geçen bir vitamin türüdür. Günümüzde kozmetik sektöründe yoğun bir şekilde kullanılmasının nedenlerinden birisi de budur. Aynı zamanda cilt üzerindeki etkisinden dolayı cilt kremlerinde de çoğunlukla bu vitamin türü kullanılmaktadır.
E Vitamininin Bulunduğu Besinler
E vitamini nelerde var sorusunun yanıtı yeşil bitkiler ve bunların tohumları olacaktır. Bu besinlerde oldukça fazla bulunduğu için eksikliğinin görülmesi nadirdir. Bu vitamini içeren gıdaların vitamin oranları şu şekildedir:
Bitkiler | Tohumlar | Meyveler |
Zeytin Yağı | Susam | Avakado |
Ayçiçek Yağı | Badem | Kiraz |
Mısır Yağı | Buğday Özü | Böğürtlen |
Hurma Yağı | Yer Fıstığı | Çilek |
Hindistan Cevizi Yağı | Fındık | |
Domates | ||
Kuşkonmaz | ||
Soya Yağı | ||
Pamuk Yağı |
Besinlerden elde edilen bu vitamin vücutta karaciğerde ve yağ dokularında depolanırlar. Bir süre sonra da böbreklere gönderilerek vücuttan atılırlar. E Vitamini içeren bitkisel yağların bir litresinde bulunan yağ oranları da şu şekildedir:
Bitkisel Yağ | Oranı |
Zeytin Yağı | 150 -170 mg |
Soya yağı | 600 – 1000 mh |
Ayçiçek Yağı | 640 mg |
Pamuk Yağı | 300 mg |
Mısırözü Yağı | 60.3 mg |
Bunların dışında bazı tohumlarda da yüksek vitamin oranı bulunmaktadır. Özellikle kabuklu kuruyemişlerde yüksek oranda vitamin bulunur. Dünyanın en fazla fındık üreten ülkesi olan ülkemizde fındık bu açıdan oldukça zengindir. Her gün yenecek olan bir avuç fındık günlük vitamin ihtiyacının tamamını içermektedir.
Besin | Oran |
Badem | 100 gramda 26 mg |
Yarım Avakado | 2 mg |
Fındık | 100 gramda 15 mg |
Zeytin | 100 gramda 1.3 – 3.5 mg |
Fıstık Ezmesi | 100 gramda 9 mg |
Vücut açısından zararlı olan doymamış yağ asitlerinin vermiş olduğu zararı önlemede faydalı olan bu vitamini içeren besinlerin tüketimi günlük alınan doymamış yağ asiti miktarı arttıkça, doğru orantılı olarak artmalıdır. E vitamini en çok doymamış yağ asiti içeren gıdalarda bulunduğu için her ne kadar yeteri miktarda vitamin alınsa da ek olarak vitamin takviyesi yapmak uygun olacaktır.
Ülkemizde yaygın olarak tüketilen katı margarin iyi bir E vitamini kaynağı olmakla birlikte çok yüksek oranda doymamış yağ asiti içerdiği için yerine ayçiçek yağı, zeytin yağı yine bu vitamini içeren alternatifler tüketilmelidir.
E Vitamini İçeren Besinlerde Dikkat Edilmesi Gerekenler
İyi bir E vitamini kaynağı kaynağı olan buğday ne kadar çok işlem görürse o kadar içerisindeki vitamini kaybetmektedir. En çok vitamin esmer unda, en az vitamin beyaz unda mevcuttur. Bu nedenle mümkün olduğu kadar az işlenmiş esmer buğdaydan üretilmiş gıdalar tüketmek daha fazla vitamin almak açısından daha uygun olacaktır.
Hayvansal gıdalarda özellikle dana karaciğerde yüksek oranda E vitamini bulunmaktadır. Bunun dışında yumurtaların sarı kısımları da iyi bir vitamin kaynağıdır. Yine aynı şekilde sığır iç yağı da hem yemeklere lezzet katması hem de bu vitamini içermesi bakımından hayvansal gıdalar arasında tercih edilebilir.
Bu vitamin açısından zengin olan tohumlar, yani kabuklu yemişler mutlaka uygun koşullarda saklanmalıdırlar. Aksi durumda kolaylıkla bozulup küflenebilmektedirler. Bu nedenle kabukları kırılmış veya çatlamış olanları sağlam olanlardan mutlaka ayrılmalı ve bu yemiler nemsiz, kuru bir ortamda saklanmalıdırlar. Ayrıca kabuklu ve kabuksuz yemişler bir arada tutulmalı, ayrı ayrı saklanmalıdırlar.
Bu tür gıdalar kavruldukça içerdikleri vitaminleri kaybettikleri için kavrulmamış ham ve çiğ olanların tüketilmesi daha uygundur. Kabuklu yemişler ne kadar az kavrulmuş olurlarsa o kadar vitamin içermektedirler.