Vitamin Çeşitleri ve Görevleri
İnsan vücudunda düzenleyici olarak etkin olan, hastalıklara karşı direnci arttıran moleküllere vitamin adı verilir. Vitaminler insan yaşamını sürdürmek için küçük miktarlarda gereken organik bileşiklerdir. Birçok vitamin gıdalardan gelir. İnsanların normal metabolizması için vitaminler gereklidir. Hayatımızda tanımlanmış olan 13 adet vitamin vardır;
Yağda eriyen vitaminler
Bu vitaminler karaciğerde ve vücudun yağ dokularında depolanır. A, D, E ve K vitaminleri yağda çözünebilme özelliğine sahiptir. Bunlar suda çözünür vitaminlere göre kıyasla daha kolay şekilde depolanır. İnsan vücudunda günlerce, bazen de aylarca kalabilir.
Suda eriyen vitaminler
Suda çözünen vitaminler uzun süre vücut içinde kalamazlar. İnsan vücudu bu vitaminleri depolayamaz ve idrarla atılırlar. Bundan dolayı suda çözünen vitaminlerin yağda çözünen vitaminlerden daha sık değiştirilmesi gerekir.
A Vitamini
A vitamini yağ içinde çözünen bir vitamindir. Eksikliğinin meydana gelmesi keratomalaziye, gece körlüğüne ve göz bozukluklarına neden olur. Kavun, süt, peynir, yeşillikler, ıspanak, lahana, karaciğer, brokoli, havuç tarzında besinlerin içinde bulunur.
B Vitamini
B vitamini kimyasal ismi tiamindir. Eksikliğinin olması Wernicke-Korsakoff ve beriberi sendromuna neden olabilir. Tahıl taneleri, kahverengi pirinç, karnabahar, karaciğer ve portakal tarzındaki besinlerin içinde bulunur.
B2 Vitamini
B2 vitaminin kimyasal ismi riboflavindir. Suda çözünme özelliğine sahiptir. Bağırsakta demir emilimi ve görme konusunda etkilidir. Eksikliği yaşandığında görme bozuklukları, ağız ve deride yaralar meydana gelir. Et, yoğurt, süt, baya tarz tarzındaki besinlerin içinde bulunur.
B3 Vitamini
Sinir sistemi sağlığı, besinlerden vücuda enerji elde edilmesi tarzındaki görevlerde yol alır. Sindirim ve sinir sisteminde bulunan bozuklar davranışlar sorunlara ve yaralar açılmasına neden olur. Devamı…
B5 Vitamini
Su içinde çözünme özelliğine sahiptir. Etler, kepekli tahıllar, brokoli, avokado, arı sütü ve balık yumurtalıklarında bulunur. Strese karşı hormonun üretilmesini sağlar. Devamı…
B6 Vitamini
Su içinde çözünme özelliğine sahiptir. Amino asit üretimi, sodyum, kan hücrelerinin üretimi ve potasyum dengesi sağlanması, bağışıklık ile sinir sisteminin düzenli çalışması adına gereklidir. Devamı…
B7 Vitamini
Sindirim ve sinir sisteminin çalışması konusunda etkilidir. Eksikliği yaşandığında anemi ve vücutta yaralara neden olur. Devamı…
B9 Vitamini
Kan hücrelerinin üretilmesi, hücrelerin yenilenmesi, sinir ve sindirim sisteminin çalışması konusunda etkilidir. Eksikliği meydana geldiğinde deride yaralar görülür.
B12 Vitamini
Suda çözünebilir, kimyasal isimleri Siyanokobalamin, hidroksokobalamin, metilkobalamindir. Eksikliği meydana geldiğinde kemik iliğinde büyüklük, anemi, olgunlaşmamış kırmızı kan hücreleri üreten bir durum ortaya çıkabilir. Balık, kabuklu deniz hayvanları, et, yumurta, süt ve süt ürünleri içinde bulunur.
C vitamini
Sinir sisteminin düzenli şekilde çalışması ve bağışıklık sisteminin kuvvetlenmesi adına gereklidir. Suyun içinde kolaylıkla çözünebilir. C vitamini eksikliği meydana geldiğinde skorbit hastalığı oluşmaktadır. Diş etlerinde kanama ve yaraların geç iyileşmesi sorunlar skorbitin belirtileridir. Birçok sebze ve meyve içinde bulunan bir vitamindir.
D vitamini
D vitamini deri altında bulunan hücrelerde sentezlenir. Kan içinde bulunan kalsiyumun kemiklere geçmesi konusunda etkilidir ve yağ içinde çözünebilir. Eksikliği sonucunda raşitizm ve osteomalazi veya kemiklerin yumuşaması ortaya çıkar. Yağlı balık, yumurta, sığır karaciğeri ve mantarda bulunur.
E vitamini
Yağ içinde çözünme özelliklerine sahiptir. Eksikliği nadir şekilde meydana gelir. Testis, yumurtalık ve dişlerin gelişi konusunda etkilidir. Badem, avokado, yumurta, süt, yapraklı yeşil sebzeler, ısıtılmamış bitkisel yağlar ve kepekli tahıllarda bulunur.
K vitamini
Kanın pıhtılaşması konusunda etkilidir. Eksikliği olduğundan aşırı düzeyde kanama ortaya çıkabilir. Yapraklı yeşil sebzeler, avokado, kivi ve maydanozda fazlasıyla bulunur.