B12 Vitamini Eksikliğinin Oluşmasının Nedenleri ve Belirtileri
B12 vitamininde meydana gelen eksiklikler sonucunda belirtiler ilk dönemlerde fark edilmeyebilir. Zaman içinde belirtiler daha şiddetli kendini belli etmeye başlar.
İçindekiler
Belirtileri
B12 vitamini önemli bir vitamindir ve vücudun kendisi tarafından üretilememektedir. Vücut beslenme ile düzenli B12 alımına güvenir. B12 vitamini karaciğerde depolanır, bu nedenle küçük bir kıtlık telafi edilebilir durumdadır. Sadece şiddetli semptomların ortaya çıkmaya başlayacağı seviyeler önemli ölçüde tahliye edilir. Bu aşamaya kadar, bu belirtiler geliştikçe yıllar geçmesi mümkündür. Vücut B12 deposu kullanılmaya başladığı zaman ilk belirtiler yaşanır. Başlangıçta çeşitli semptomlar olduğu için, B12 vitamini eksikliği genelde fark edilmez.
Belirtilerinin Gelişimi
B12 vitamini, beş temel sürece ayrılabilen bir dizi vücut fonksiyonunda yer alır;
- DNA sentezi(hücre bölünmesi, kan oluşumu)
- Enerji metabolizması(mitokondride enerji üretimi)
- Lipit metabolizması(hücre zarlarının gelişimi, miyelin kılıf gelişimi, merkezi sinir sistemi ve beyinde sinirlerin korunması)
- Hormonların ve nörotransmiterlerin sentezi
- Detoksifikasyon(homosistein, siyanür, azot oksit ve daha fazlası)
Eksikliğin meydana gelmesi bu alanların hepsine olumsuz şekilde etki altına alır ve belirtilerin yaşanmasına neden olur.
En Yaygın Belirtiler
- Hasarlı olan enerji metabolizması gelişir. Kronik yorgunluk, konsantrasyon güçlükleri, kas güçsüzlükleri
- Sinir hasarının oluşması, ağrı, uyuşma, karıncalanma, felç, koordinasyon zorlukları, hatırlama zorlukları
- Anemi, zayıflamış bağışıklık sistemi)
- Bozulmuş hormon ve nörotransmitter metabolizması, manevi veya zihinsel zorluklar, depresyon
- Sindirim sorunları, kabızlık, ishal
- Enflamasyonlar
Hafif Vitamin B12 Eksikliği Belirtileri
Zihinsel / psikolojik belirtiler |
Fiziksel belirtiler |
İlgisizlik Yoğunlaştırılmış problemler Sinirlilik Ruh hali Gergin hissetmek |
İmmün yetmezlik, zayıf bağışıklık sistemi Sürekli yorgunluk Zayıflık Ağız, mide ve bağırsak iltihabı Ağzın köşesinde çatlaklar İştah kaybı |
Vitamin B12 Eksikliği ve Folik Asit (B9)
B12 vitamini eksikliği olmasından kaynaklı olarak folik asit eksikliğinin meydana gelmesinden dolayı daha fazla belirti ile karşı karşıya kalınabilir. Metabolize folik asit / folat, tetrahidrofolik asidin aktif formunu üstlenir. Bu işlem içinde B12’nin hücresel varlıklarına bağlı olan spesifik bir enzim gerekir. Bundan dolayı yeterli B9 alımı olsa da bir B12 eksikliğinden bir folik asit eksikliği ortaya çıkmasına olanak sağlar. Folat eksikliğinin semptomları B12 ile ilişkili olanlara çok benzemektedir. Çünkü iki vitamin genelde benzer özelliklere ve kullanımlara sahiptir. B9 takviyeleri belli bir düzene kadar B12 eksikliğini bile telafi edebilir. Tipik olarak anemi tarzındaki sorunlar söz konusudur. Genellikle geri dönüşümsüz nörolojik durumlar daha az basitleştirilir. Bir fola eksikliğinden kaynaklanan semptomların arasında;
- Anemi
- Halsizlik
- Yorgunluk
- Konsantrasyon güçlüğü
- Bozulmuş kan oluşumu
- Zayıflamış bağışıklık sistemi
- Uygun olmayan besin emilimi, ishal, iştah kaybı
- Fetüsün, bebeklerin ve çocukların azgelişmiş olması
- Doğum kusurları
- Sinirlilik
- Hafıza kaybı
- Anksiyete
- Depresyon
Ayrıntılı Belirti Nedenleri
Beslenme
Bu vitamini elde etmek nispeten zordur. Genelde sadece hayvansal ürünlerden önemli miktarlarda takviye edilir. Bazen bitkisel gıdalardaki izlerde vardır ama bunlarda bulunan miktarlar, vücudun günlük B12 ihtiyaçlarını karşılamak için yeterli olmayacaktır. Ağırlıklı olarak sakatat ve organ etlerinde bulunur, ancak bu tür gıdalar modern günde daha az tüketilir. Ek olarak, B12 vitamininin ısıya karşı hassas olduğuna dikkat etmek önemlidir, bu nedenle B12 zengin gıdaların pişirilmesi içeriğinin önemli ölçüde azaltılmasını sağlar. Beslenme düzeni düzgün olmayan kişilerde eksikliklerin yaşanması kaçınılmaz bir durumdur.
Artan İhtiyaç
Kriz ve stres zamanlarında vitamin ihtiyacının artması meydana gelir. Bu tür durumların örnekleri arasında aşırı fiziksel ve zihinsel baskılar, psikolojik ve zihinsel stresli durumlar, korku, endişe, hüzün ve kalp ağrısı gibi güçlü ve ağır duyguları etkileyen ve duygusal süreçleri manevi ya da terapötik uygulamaların bir parçası olarak deneyimleyen olaylar yer alır.
Emilimi
Emilim bozulduğu zaman vücuttan geçmekte olan B12 vitaminini kullanamaz ve sadece atılmamış olarak atılmasını sağlar. Vitamininin vücutta emilmesi için iki şekil vardır;
- Oral mukoza
- İnce bağırsağın son bölümü
Çoğunlukla ince bağırsak yoluyla emilme yapılır ama iltihap veya diğer herhangi bir nedenle en küçük rahatsızlık bile absorpsiyon yeteneklerini önemli ölçüde etkileyebilir. Ek olarak emilmeye yardımcı olmak için yeterli düzeyde glikoprotein içsel faktör gereklidir. Bunlar gerçekleşmiyorsa eksikliklerin meydana gelmesi belirtiler ile kendini belli eder.
Kim B12 Vitamini Eksikliği Riskinde?
Yetersiz beslenme alımı |
Artan gereksinim |
Kötü emilim |
Vejetaryenler Vejetaryenler Dengesiz beslenme |
Hamilelik / emzirme Krizlerde Stres içinde HIV enfeksiyonu |
Yaşlı insanlar Mide ve bağırsak iltihabı Gastrit Crohn hastalığı Helicobacter pylori enfeksiyonu Alkolizm Bazı ilaçları ve ilaçları alırken Ağır sigara içenler Tenya Karaciğer hasarı, pankreas hasarı |
Eksikliği İçin İdrar Testi
Bir vitamin B12 eksikliği, özellikle hafif semptomlar ve aynı zamanda daha şiddetli olanların semptomları doğru bir şekilde tanınmamakta, dolayısıyla yanlış bir şekilde ele alınmaktadır. Vitaminin eksikliğinin sebebi ve riskleri hakkında bilgiler halen yenidir. B12 vitamini testleri uzun zaman önce doktorlar arasında yaygın değildi. On beş yıl öncesine kadar B12 vitamini eksikliği kavramının giderek artmasından dolayı tıp alanı daha da dikkate almaya başladı. Daha yaygın olarak tanımlanmaya başlandı. Bugün, vitamin B12 MMA idrar testinin geliştirilmesi sayesinde, evde kendi B12 vitamini durumunu kontrol etmek inanılmaz derecede basit hale gelmiştir. Bir veya daha fazla belirtinin ortaya çıkması ile birlikte mümkün olduğunca erken bir B12 eksikliğinin fark edilmesi için bir idrar testi yapılması tavsiye edilmektedir. Böylece semptomların kötüleşmesi olasılığı tamamen ortadan kalkar.