Uyku Problemine Etki Eden Vitaminler Nelerdir ?
Uyku ile ilişki içerisinde olan B12, C ve D vitaminleri yalnızca uykunun düzeni üzerinde değil, kalitesi üzerinde de etki sahibi olan vitaminler olması dolayısıyla vücuttaki konsantrasyonları hayli önemlidir.
Uyku ve Vitamin Eksikliği
İnsan vücudunun birçok farklı sistemsel çalışmasında rol alan vitaminler, doğrudan uyku düzeni üzerinde de etki sahibi olan organik bileşimlerdir. Özellikle B, C ve D vitaminleri ile uyku ya da uykusuzluk arasındaki ilişki üzerinde durmadan önce, uykunun vücut sistemleri için neden gerekli olduğu sorusunun yanıtını aramak ve genel itibariyle işleyişinden bahsetmek gerekir.
Vücudun genel işleyişi içerisinde hayli önemli bir yer tutan uyku faaliyetinin bireyin yaşantısına sağladığı katkıları şu şekilde sıralamak mümkündür;
- Bağışıklık sistemini kuvvetlendirmesi ve vücut direncini yükseltmesi.
- İş ya da özel hayatta çevresel etkenlerin tesirinde oluşan stres durumunun etkisinin azaltılması.
- Vücut dokularının mitoz bölünme sürecini hızlandıracak yenilemeyi arttırmasının tetiklenmesi.
- Özellikle çocuk bireylerde gelişim döneminde çift yönlü bir gelişimin sağlanabilmesi.
- Dikkatini bir alana verebilme ve hafızanın kuvvetlenmesi kavramlarının gelişimini sağlaması.
Görüldüğü üzere düzenli bir uyku ile bireyin yaşam kalitesi arasında doğrudan bir ilişki vardır. Diğer bir ifadeyle uyku, yalnızca fizyolojik faaliyetlerin değil psikolojik faaliyetlerin de düzenleyicisi olarak görev yapar.
Bu noktada “Hangi vitamin uyku yapar ?” sorusunun üzerinde durmak gerekir. Öncelikli olarak sürekli yorgunluk hissinin ve buna bağlı olarak gelişen düzensizlik durumunun vitamin eksikliğinin semptomlarından biri olduğunu ifade etmek gerekir. Üzerinde durulması gereken iki temel vitamin; B12 ve D vitaminidir. Özellikle son dönemde bilim insanlarının yaptığı çalışmalar neticesinde uyku düzeninde bozukluk görülen bireylerin ortak noktasının D vitamini olduğunun tespit edilmesi, problemin tedavisi noktasında D vitaminin oynadığı payın arttırılması ile sonuçlanmıştır.
Şüphesiz bu aşamada sürekli uyku hali üzerinde etki sahibi olan D vitaminine ayrı bir parantez açılmalıdır. Doğrudan güneş ışınlarından alınabileceği gibi birçok farklı besin grubu içerisinde de yer alan D vitamini, ihmal edildiği takdirde eksikliği özellikle kış aylarında görülen bir vitamin grubudur.
Başta süt, süt ürünleri ve yumurta olmak üzere D vitamini yönünden zengin besinlerin kullanımına özen göstermeyen bireylerin vitamin eksikliğine bağlı olarak uyku problemleriyle karşılaşması muhtemeldir. Dolayısıyla çevresel etkenlere bağlı olmayan düzensizlik hali ile karşı karşıya kalan bireylerin D vitamini testi yaptırmasında fayda vardır ifadesi yerinde bir kullanım olacaktır.
Başta böbrek ve karaciğer olmak üzere vücudun birçok farklı noktasında depolanabilen B12 vitamini; astım, lösemi, anemi vb. birçok hastalığın zemininde yatan neden olarak karşımıza çıkabilen, eksikliğinde ise sinir sisteminin olağan dışı yıpranması, hafızayı kullanma yetisinin azalması, halsizlik ve yorgunluğa bağlı olarak sürekli uyku hali semptomları ile kendini ifade eden vitamindir şeklinde tanımlanabilir. Görüldüğü üzere B12 vitamininin uyku düzeni ile doğrudan ilişkisi vardır. Vücudun sürekli bir dinlenme hali içerisinde olmasının bireye yansıması sürekli uyku isteği şeklinde olduğundan, “Hangi vitamin uyku yapar ?” sorusunun yanıtı noktasında B12 vitaminini kesin bir şekilde göz önünde bulundurmak gerekir.
Kaliteli Bir Uyku İçin C Vitamini
Bir önceki paragraflarda da ifade edildiği gibi uyku, vücut sistemleri için kritik öneme sahip bir faaliyettir ve yalnızca fiziksel yorgunluğun değil, zihinsel baskının da ortadan kalkmasında önemli bir rol oynar. Bu açıdan bakıldığında kaliteli bir dinlenmenin bireyin yaşam kalitesi üzerinde olumlu yönde yapacağı etki açık bir şekilde görülür. Uyku kalitesi üzerinde doğrudan etki sahibi olan vitaminlerin başında C vitamini gelir. Dolayısıyla C vitaminin hangi besinlerde yer aldığı ve dinlenme durumunun kalitesini arttırma yolunda sahip olduğu faydaların üzerinde durmak, konu bütünlüğü açısından yararlı olacaktır.
C vitaminin vücut sistemleri üzerindeki etkisini genel itibariyle sıralamak istersek;
- Sinir sisteminin rahatlatılması ve özellikle yoğun iş temposunun getirdiği stres duygusunun etkisinin hafifletilmesi.
- Damar yapısını kuvvetlendirerek kalp-damar hastalıklarının azalmasında rol oynaması.
- Vücuttaki demir mineralinin emilim oranını arttırması dolayısıyla diş ve kemik sağlığını olumlu yönde etkilemesi.
- Vücut bağışıklık sistemini kuvvetlendirerek bakteri ve virüs faaliyetlerinin önüne geçilmesi.
Sıralanan faaliyetlere bakıldığında C vitamininin koordineli şekilde çalışman birçok farklı sistem içerisinde aktif olarak rol aldığını söylemek mümkündür. Özellikle sinir sistemi üzerinde yaptığı etki ile uykunun kalitesinin arttırılmasında kritik bir öneme sahiptir.
C vitamini ile ilgili unutulmaması gereken nokta; çabuk bozulabilmesi ve depo edilememesi sebebiyle eksikliğinin hayli sık görülebileceğidir. Dolayısıyla başta turunçgiller, maydanoz, brokoli olmak üzere vitamin C yönünden zengin sebzelerin tazeyken ve pişirilmeden tüketilmesine dikkat edilmelidir.
Tüm bunlara bakıldığında; düzenli bir dinlenme faaliyeti içerisinde bulunmak isteyen bireylerin vitamin eksikliğini de ısı,ışık vb. çevresel etkenleri olduğu gibi göz önünde bulundurması gerektiği açık bir şekilde görülür.
Loading...