Fosfor İçeren Besinler ve Vücuda Sağladığı Yararlar

Vücuttaki iç süreçlerin çoğunu doğrudan etkileyen ve tüm vücudun etkinliğini artıra fosfor; Vücut mekanizmasında mümkün olan tüm süreçlere ve kimyasal reaksiyonlara katılmaktadır.

Fosfor

Fosforun vücut mekanizmasında görevlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Kalsiyum; fosfatın bir bileşeni olarak, kemiklerin ve dişlerin temel elementi olmaktadır
• Fosfor, hücre zarlarının yapısındaki fosfolipitler ve fosfoproteinlerde olduğu kadar, hücre bölünmesine, genetik bilginin büyümesine, depolanmasına ve uygulanmasına katılan nükleik asitlerde de yer almaktadır.
• Fosfor; proteinleri, karbonhidratları ve yağları enerjiye dönüştürmek için gereklı olan bir elementtir.
• Doku hücrelerinde, özellikle kas ve sinirlerde enerji sağlayan ve enerji depolaması olan molekül adenosin trifosfatın (ATP) bir parçasıdır.
• Fosfor metabolizmaya ve karbonhidrat ve proteinlerin üretimine katılır.
• Sinir impulslarının iletilme sürecinde önemli görevleri bulunmaktadır.
• Fosfor ve kalsiyum vücutta yakından ilişkilidir ve birçok fonksiyonu dengelenmesinde birbirlerini yardım eder.
• İki kalsiyum, bir fosfor dengesi, hormonlar tarafından kısmen koordine edilir. 
• Fosfor metabolizması paratiroid hormonları, D vitamini, kalsiyum  metabolizması , asit-baz kan durumu ve kalitatif besin kompozisyonundan etkilenmektedir.
• Fosfor birçok enzimle etkileşime girer, D vitamini ve B vitaminin çalışmasını aktive eder.
• Kan ve diğer vücut sıvılarının tampon sisteminin bir elemanı olan asit-baz dengesinin korunmasına yardımcı olur. Ek olarak, belirli besinlerin, örneğin glikozun emilimini arttırır.

Fosfor (P) İçeren Besinler

(100 gr için hesaplanmıştır.)

Peynir600 mg

Pisi balığı400 mg

Beyaz peynir375 mg

Sardalya280 mg

Ton balığı280 mg

Uskumru280 mg

Mersin balığı270 mg

Yengeç260 mg

İstavrit250 mg

Kalamar250 mg

Capelin Balığı240 mg

Alaska Mezgiti240 mg

Çamuka Balığı240 mg

Karides225 mg

Süzme Peyniri220 mg

Fosforun Bulunduğu Besinler    

 Vücut tarafından yüzde yetmişin altında olan fosfor miktarı emilmektedir. Bağırsakta sadece balıktan elde edilen fosfor tamamen emilir. Gıda endüstrisinde, fosforun kullanıldığı alanlar ve kullanım amaçları şu şekilde sıralanmaktadır:

Fosfor Bulunan Besinler

• Kola, fanta gibi bazı karbonatlı, asitli ve düşük alkollü içecekler,
• Bazı şekerleme ürünlerinde asitleştirici olarak fosforik asit yer almaktadır.
• Pişmiş ve pişirilmiş füme sosis, sucuk balık, tavuk ve et ürünlerinde kullanılan fosfatlar, depolama sırasında kurumasını önlemek için, suyu-yağ ödem oluşumunu engelleyen, ağırlığını ve hacmini arttırır, ürün suyu muhafaza etmek için kullanılmaktadır
• Yoğunlaştırılmış sütte, kristallerin oluşumunu önlerler. 
• Kuru sütte, kremada, kakao ve şekerden elde edilen kuru içeceklerde
• Eritilmiş peynirlerde, fosfatlar yumuşak kıvamı sağlayan, tuz eritici maddeler olarak işlev görürler. 
• Sütte, süt konserve gıda süt ısıl işlem için kullanılır. 
• Kuru karışımlardan dondurma ve diğer ürünlerin üretiminde, fosfatlar üretim sırasında çözünme oranlarını arttırırlar.
• Tereyağı ve margarin raf ömrünü artırır.
• Konserve sebze ve meyvelerde yoğunluğunu arttırın. 
• Şeker üretiminde açıklık için kullanılır. 

Market alışverişlerinde bazı ürün ve gıdalarda fosfat bulunduğu etiketlerde belli edilmektedir:

• Е 340 – Potasyum Fosfat 
• E 338 – ortofosforik asit (veya basitçe fosforik asit) 
• E 343 – magnezyum fosfatlar
• E 341 – kalsiyum fosfatlar 
• E 342 – amonyum fosfatlar 

 Fosfor bulunan ürünlerin arasında en önemlilerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Süt ve süt ürünleri
• Peynir çeşitleri
• Et ve yan et ürünleri
• Kümes hayvanları
• Yumurtalar;
• Balık
• Ekmek,
• Yulaf ezmesi
• Karabuğday kabuğu
• Fındık
• Ceviz
• Kabak
• Maydanoz,
• Ispanak
• Lahana
• Havuç
• Sarımsak

Sağlıklı bir insanın bir gün içinde alması gereken fosfor oranları ve fosfor içeren besinler

 Fosfor bulunan gıdalar ve yüz gramda bulunan fosfor oranlar

Yararları

Fosforun vücut mekanizmasına sağladığı yararları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Vücudun büyümesine yardımcı olur
• Bağışıklık sistemini güçlendirir hastalıklardan korur
• Enerji değişiminin normalleşmesine katkıda bulunur;
• Eklem romatizması ve romatizmaya bağlı ağrıyı azaltır;
• Dişleri güçlendirir
• Metabolizmayı geliştirir;
• Hücre bölünmesini teşvik eder;
• Asit ve baz dengesini koordine eder 
• Enzimlerin reaksiyonları aktive eder.

Zararları

Birçok yararı bulunan fosfatın fazla alınması durumunda vücut mekanizmasının işleyişinde bazı zararları da bulunmaktadır. Bu zararlar arasında en sık rastlanılanları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Fazla fosfor, kalsiyumun kemiklerden çıkarılmasını sağlayan hormon sentezini arttırır. 
• Osteoporoz gelişmesine sebep olur.
• Sağlıklı bir insana göre kırıkları teşhis etme olasılığı üç kat daha fazla olmaktadır.
• Kandaki yüksek seviyede fosfat, kalp krizlerinin olasılığını artırır.
• Kardiyovasküler hastalıklardan ölüm riskini artırır. 
• Fosfor, kalsifikasyonu uyarır
• Organik besinlere karışan fosfatlar gıda zehirlenmelerini tetikler
• Temizleme maddelerinde bulunması ciltte tahriş oluşmasına sebep olur
• Uzun süre süren kronik rahatsızlıklar oluşmasına zemin hazırlar
• Zehirlenme
• Tiriod beziyle ilgili sağlık sorunları oluşmasına sebep olur
• Kaslarda ve kemiklerde ağrılar ve güçsüzlükler oluşması
• Ruhsal bozukluklara sebep olur
• Raşitizm ve periodontal rahatsızlıkların oluşmasına zemin hazırlar
• Atıkları kolay temizlenmediğinden çevreye zarar vermektedir
• Kan damarlarına geri dönüşü olmayan hasarı, iç duvardaki kalsiyum birikintilerini plak şeklinde oluşturur. 
• Böbrek yetmezliğinde hızlanır.
• Ciltte, gözde ve solunum sisteminde ciddi derecede yanıkların oluşmasına sebep olan korozif yapıdaki madde özelliğini taşımaktadır.
• İdrar torbasına ve idrar çıkışına zarar verir

(1 oy, ortalama: 5,00en yüksek 5)

Loading...