B12 Vitamin Eksikliği Anemisi Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Kan yapımında önemli bir rolü olan kırmızı kan hücrelerinin oluşumu ve gelişimi için B12 vitaminine ihtiyaç vardır. B12 eksikliğinde ise kırmızı kan hücreleri üretilemez ve anemiye neden olur.
İçindekiler
B12 Vitamin Eksikliği Anemisi Nedenleri
Megaloblastik Anemi Belirtileri
B12 vitamin eksikliği anemisi vücudumuzda yeterli sayıda kırmızı kan hücresi üretebilecek vitamin bulunmadığında ortaya çıkar. Megaloblastik anemi olarak da bilinen rahatsızlık düzensiz ya da vejetaryen beslenme, sigara-alkol kullanımı, bağırsak ve midede emilim bozukluğuna yol açan Crohn ve Çölyak gibi hastalıklar, böbrek yetmezliğine bağlı hemodiyaliz tedavisi ve Kanser tedavisi sürecinde ilaçların uzun süreli kullanımı sonrasında görülebilmektedir. B12 vitamin eksikliği anemisi uluslararası sağlık kuruluşları tarafından ”d51” kodu ile sınıflandırılmıştır. Bu koda sahip kansızlık türlerinde tek başına B12 eksikliği görülmez. Aynı zamanda Demir, Folik asit (B9) ve C vitamini eksikliği de bulunmaktadır. Yetişkin bir bireyin sağlıklı kırmızı kan hücresi üretebilmesi için gün içinde;
- 2.4 mikrogram (mcg) B12,
- 400 mikrogram (mcg) Folat yani Folik asit,
- 75 ile 90 mikrogram (mcg) C vitaminine ihtiyacı vardır.
Diyabet ve tiroid fonksiyon bozukluklarına bağlı endokrin sistem bozukluklarında ise Pernisiyöz anemi adı verilen ve yine B12 vitamin eksikliğinden kaynaklanan spesifik bir anemi ortaya çıkmaktadır.
Yukarıda verilen bilgilerden farklı olarak 12 vitamin eksikliğine bağlı Pernisiyöz anemisinde vücut içsel faktör eksikliğine bağlı olarak otoimmün reaksiyona girer. Daha çok genetik faktörler ile alakalı olan bu durum aynı zamanda kalıtsaldır. Kalıtsal faktörler yoksa Megaloblastik anemi gelişir fakat bu anemi türü B12 vitamin takviyesi ile tedavi edilebilir.
Risk Faktörleri
Hamilelik: Hamilelik döneminde vücut, bebeğin gelişimini sağlayabilmek için daha fazla vitamin ve minerale ihtiyaç duyar. Bu dönemde düzenli olarak yapılacak doktor kontrolleri çok önemlidir. Özellikle folik asit yönünden fakir bir diyet hem annede hem de bebekte vitamin eksikliğine bağlı anemi gelişmesine neden olabilir.
Megaloblastik anemi ya da Pernisiyöz anemi hastası olan hamile kadınlar gebelik süreci boyunca Folik asit ve B12 takviyesi almak zorundadır. Bu takviyeler alınmadığında düşük, erken doğum ve sakat doğum riski artar.
Vejetaryen beslenme: Et ve süt ürünleri yönünden fakir bir diyet ile beslenen kişiler düzenli aralıklar ile tam kan sayımı yaptırarak vücuttaki vitamin ve mineral değerlerini takip ettirmelidir. Düzenli takipler yapılmadığında anemi dışında beyin fonksiyonlarında azalma riski artar.
Alkol kullanım bozukluğu: Uzun süreli alkol tüketimi vücutta B12, Folat ve C vitamini emilimini bozarak Megaloblastik anemiye neden olur. Tedavi edilmediğinde ilerleyen yaşlarda wernicke korsakoff sendromu ortaya çıkabilir.
Belirtileri
B12 vitamin eksikliğine bağlı anemi belirtileri kişinin yaşam tarzı, beslenme alışkanlıkları ve başka bir hastalık geçmişi olup olmadığına bağlı olarak birkaç ay ya da birkaç yıl içinde yavaş yavaş ortaya çıkar. Başlangıç döneminde belirtileri hafif düzeyde olan bu hastalık zaman içinde şiddetini arttırır. Genel olarak belirtiler şöyle sayılabilir:
- Genel vücut yorgunluğu,
- Solunum fonksiyonlarında bozulma,
- Baş dönmesi,
- Deri renginde ve göz akında kansızlığa bağlı sarılık,
- Kalp ritminde düzensizlik,
- El ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma,
- Reflekslerde yavaşlama,
- El-göz koordinasyonunda bozulma,
- Öfke nöbetleri, aşırı alınganlık,
- Karar vermekte zorlanma,
- Hafıza kaybı.
Tanı ve Tedavi Yöntemleri
B12 Vitamin Eksikliği Tedavisi
Belirtiler ortaya çıktıktan sonra hastalığın kesin teşhis ve tanısı için kan ve idrar tahlilleri yapılmalıdır. Bunun için yapılacak tam kan sayımı testinde kırmızı kan hücrelerinin sayısı normalden daha düşük, beyaz kan hücrelerinde ise şekil bozuklukları görülebilir. Ayrıca B12 vitamin eksikliğine yol açan başka bir hastalık olup olmadığını görebilmek için Antikor testi, Metilmalonik Asit testi ve Schilling testi istenir.
Megaloblastik anemi tedavisinde B12, Folat ve C vitamin takviyeleri ile birlikte uygun bir diyet belirlenir. Ayrıca altta yatan hastalığa bağlı olarak kortikosteroid ilaç tedavisi de gerekebilir.
Pernisiyöz anemisi bulunanlarda ömür boyunca düzenli olarak B12 enjeksiyonu yapılması gerekmektedir.
Diyet boyunca tüketilmesi gereken B12 açısından zengin gıdalardan bazıları şöyledir: Et, yumurta, sardalye, mantar, ıstakoz, midye, kahvaltılık gevrekler.
Folat açısından zengin gıdalar: Ispanak, mercimek, tam tahıl ürünleri, fındık ve ceviz gibi kuru yemişler.
C vitamini yönünden zengin besinler: Taze sıkılmış meyve suları, rezene, greyfurt, limon, biber.
Uyarılar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hastalığın tedavisi boyunca alkol ve sigara tüketmek iyileşme sürecinin yavaşlamasına ya da tedaviden sonuç alınamamasına neden olabilmektedir. Bu yüzden alkol ve sigara alışkanlığınız varsa bu durum uzman doktora bildirilmelidir.
Tedavi süreci boyunca yapılacak kontroller aksatılmamalı, düzenli aralıklar ile tam kan sayım testi yaptırılmalıdır.
Loading...