B Vitamini Eksikliğinde Görülen Hastalıklar ve Tedavi Yöntemleri

B vitaminleri hücre sağlığının korunması ve vücudun ihtiyacı olan gerekli enerjiyi sağlaması açısından çok önemlidir. Eksikliğinde farklı rahatsızlıklar ortaya çıkabilir.

B Vitaminine Eksikliğinde Görülen Hastalıklar 

B vitamini eksikliğinde ortaya çıkan hastalıklar

B vitaminleri hücre metabolizmasının sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi için gerekli olan ve suda çözünebilen koenzim vitaminlerdir. Vücudun kendi içinde üretilmezler sadece gıdalar yoluyla dışarıdan alınabilir ve idrar ile vücuttan dışarı atılırlar. Et, süt, yumurta, kuruyemiş, sebze ve meyveler içinde farklı miktarlarda B vitamini bulunmaktadır. 8 temel türden oluşur. Bunlar, tiamin, ribolavin, niasin, pantotenik asit, piridoksin, biyotin, folik asit ve kobalamindir. Her biri hücre içinde farklı görevler alır ve eksikliğinde farklı hastalıklara neden olabilir. Alkol tüketimi, düzensiz beslenme, crohn hastalığı ve çölyak hastalığı gibi bağırsaklarda emilim bozukluğuna neden olan rahatsızlıklar sonucu B vitamini eksikliği görülebilir. 

Ayrıca hamilelik döneminde düzensiz beslenen kişilerde doğum sonrası saç dökülmesi, diş kaybı gibi rahatsızlıklar genellikle B vitamini eksikliğinden kaynaklanır. Bu yüzden hamilelik süreci boyunca düzenli olarak doktor kontrolleri ihmal edilmemelidir. 

B vitamini türleri ve bunların eksikliğinde ortaya çıkan hastalıklardan bazıları şöyledir; 

Kobalamin (B12): Sinir sistemini düzenleyerek kırmızı kan hücrelerinin oluşması ve büyümesinde görev alır. Eksikliğinde; Anemi, demans, depresyon ve paranoya ortaya çıkar. İlerleyen dönemlerde ise nörolojik hasara neden olabilir. Nörolojik hasar ortaya çıktığında ise vitamin takviyesi alınsa bile hasar geri çevrilemez. Eksikliğinde görülen belirtiler şu şekildedir: 

B12 eksikliği belirtileri

• Ayaklarda ve ellerde karıncalanma, 
• Aşırı yorgunluk, 
• Kafa karışıklığı, 
• Sinirlilik ve depresyon hali, 
• Saç dökülmesi

Piridoksin (B6): Vücudun besinleri enerjiye dönüştürmesine ve enfeksiyona bağlı hastalıklarla mücadele etmesine yardımcı olur. Bebek beyninin normal gelişimini sağlar. Eksikliğinde; Anemi, cilt yüzeyinde çatlak oluşumu, cilt yapısında bozulma, ağız içinde yaralar görülebilir. Belirtileri: 

• Depresyon, 
• Mide bulantısı, 
• Enfeksiyon hastalıklara karşı yatkınlık, 
• Dermatit
• Cilt yüzeyinde çatlak oluşumu ve pul pul dökülme 

Tiamin ve Riboflovin (B1 ve B2): Beyin hücrelerinin korunmasında ve yiyecekleri enerjiye dönüştürmekte kullanılır. Eksikliğinde, Beriberi hastalığı, Wernicke-Korsakoff sendromu ve Seboreik dermatit görülebilir. Tiamin ve riboflovin düzenli kullanıldığında hafıza kaybını önler. Eksikliğinde görülen belirtiler: 

• El göz koordinasyonunda bozukluk, 
  
  

  B2 Eksikliğinde Görülen Hastalıklar

• El ve bacaklarda karıncalanma, 
• Hafıza kaybı, 
• Bilinç bulanıklığı, 
• Genel vücut yorgunluğu,
• Cilt döküntüleri, 
• Saç dökülmesi ve tırnaklarda kırılma,
• Mide bulantısı ve iştah kaybıdır. 

Niasin (B3): Sindirim sistemini düzenler. İştah kontrolünü sağlayan bir vitamindir. Eksikliğinde sindirim sistemi hastalıklarına neden olur. Eksikliğinde ortaya çıkan belirtiler: 

• Karın ağrısı ve mide krampları, 
• İştah kaybı ya da birden aşırı yemek yeme isteği, 
• Bilinç bulanıklığı. 

Folik asit (B9): Kırmızı kan hücrelerinin büyümesini teşvik eder. Hamile kalmak isteyen kadınlar için önerilen vitaminlerden biridir. Hamilelik döneminde ise doğum kusur riskini azaltır. Eksikliğinde görülen hastalıklar ishal ve anemidir. 

Biyotin: Saç ve tırnak sağlığı açısından önemlidir. Eksikliğinde Alopecia adı verilen ve halk arasında saç kıran olarak da adlandırılan hastalığa yol açar. Biyotin eksikliğine bağlı saç kıran bulaşıcı değildir. Biyotin eksikliğine bağlı hastalık görülmesi durumunda ortaya çıkan belirtiler: 

• Kafa derisinde bölgesel saç dökülmeleri, 
• İlerleyen dönemde tüm vücutta kıl kaybı, 
• Tırnaklarda kırılma ve beyaz lekeler, 
• Yorgunluk hali, 
• Aşırı sinirlilik hali. 

B Vitamini Eksikliğine İyi Gelen Gıdalar

Uygun hazırlanmış bir diyet ile B vitamini günlük olarak gıdalardan alınabilir. Et, tahıl, meyve ve sebzelerin büyük bir bölümü doğal olarak B vitamini açısından zengindirler. Fakat vitamin eksikliği şiddetli olan kişiler doktor kontrolü altında eczanelerden takviye ilaçlar alabilir. 

 Vitamin Eksikliğine Bağlı Hastalıklarda İyileşme Süreci 

B vitamini eksikliğine bağlı hastalıklarda hastalığın teşhisi için öncelikle bir sağlık kuruluşunda gerekli tahlillerin yapılması gerekmektedir. Bunlar arasında tam kan sayımı, idrar tahlili ve emilim bozukluğuna neden olan bir hastalığın olup olmadığı öncelikli olarak kontrol edilir. İkinci aşamada ise kişinin beslenme düzeni takip edilir. Bunun için doktorunuz sizden günlük olarak yediğiniz gıdaları liste olarak not etmenizi isteyebilir. Böylelikle kişinin beslenme düzeni takip edilerek uygun bir diyet programı hazırlanır.

B1 vitamini eksikliğine bağlı olarak gelişen Wernicke-Korsakoff sendromu gibi ilerlemiş hastalıklarda ne yazık ki herhangi bir tedavi mümkün değildir. Türkiye’de B vitamini eksikliğine bağlı hastalıklar çok nadir olarak görülse de açlık grevi yapan hapishane mahkumları arasında Wernicke-Korsakoff yıllar sonra ortaya çıkabilmektedir. 

Makale Değerlendiriniz:

Loading...